Ugoda perejasławska - porozumienie zawarte w 1654 w Perejasławiu przez Radę Kozacką i wysłannika cara rosyjskiego Aleksieja I. Na jej mocy Ukraina lewobrzeżna została włączona do Rosji, a kozaczyzna oddała się w opiekę prawosławnemu carowi. Kozacy otrzymywali prawo wyboru własnego hetmana (hetmana kozackiego), rejestr kozacki powiększono do 60 tysięcy, starszyzna otrzymywała gwarancje zachowania swoich majątków ziemskich. Dało to pretekst Rosjanom do wypowiedzenia wojny Polsce w 1654, która trwała z przerwami aż do zawarcia rozejmu w Andruszowie w 1667, na warunkach zbliżonych do ugody perejasławskiej.